Znakomite i nieocenione właściwości nektaru pszczelego zwanego miodem znane są od starożytności. Ten wyrób chwaliła niesamowicie już sama legendarna piękność Kleopatra, która stosowała miód między innymi, jako dodatek do kąpieli oraz środek kosmetyczny na wszelkie niedoskonałości skórne. Z wieku na wiek znaczenie miodu zaczęto odkrywać coraz szerzej co zaowocowało tym, iż dzisiaj nektar tego typu jest zalecany jako jeden z najzdrowszych produktów żywnościowych wykazujący szereg rozmaitych pozytywnych wpływów na zdrowie ludzkie. Ponadto to wyjątkowo doskonały specyfik w dziedzinie szeroko rozumianej kosmetyki.
Miód jest doskonały praktycznie na każde dolegliwości. Na pewno nie zaszkodzi, a bez wątpienia złagodzi różnorodne dolegliwości, z którymi przyjdzie nam się zmierzyć. Pytanie tylko, czym nektar ten tak naprawdę jest? Patrząc na miód pod względem chemicznym, należy stwierdzić, iż jest to po prostu stężony wodny roztwór cukrów. Przypisuje się mu bardzo silne właściwości higroskopijne, a więc pochłanianie wilgoci. W miodzie znajduje się bogactwo przeróżnych cennych dla naszego organizmu składników takich jak fruktoza, glukoza, melecytoza, rafinoza, erloza, panoza, sacharoza, kestoza, a więc węglowodany oraz woda, kwasy – w tym głównie jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy, mrówkowy, masłowy czy octowy, wielocukry, białka takie jak albuminy oraz globuliny i aminokwasy. Jest to też spora kopalnia minerałów takich jak żelazo, kobalt, mangan. Nie brakuje w miodzie rozmaitych substancji witaminowych – PP, H, C, B1, B2, B6, kwasu pantotenowego oraz foliowego. Jest to też źródło inhibiny. Miód nie posiada żadnych sztucznych substancji, oczywiście o ile nabędziemy go ze sprawdzonego źródła. Jest wolny od jakichkolwiek zanieczyszczeń chemicznych. Ogólnie przyjmuje się, że jedna łyżka stołowa nektaru pszczelego może dostarczyć organizmowi jakieś sześćdziesiąt pić kalorii czyli 272 kJ, z kolei 100 g przekłada się łącznie na 328 kalorii czyli 1373 kJ.
Naturalny wyrób pszczeli, który tu opisujemy ma konsystencję patoki, a więc płynną. Ostatecznie jednak przemienia się w krupiec, a zatem ciało stało. Ten proces określa się natomiast mianem krystalizacji, która polega na zmianie stanu skupienia produktu, ale nie przekłada się to na jakiekolwiek modyfikacje, jeżeli chodzi o skład chemiczny czy właściwości odżywcze miodu. Kolejna sprawa to to, że miód w zmienionej postaci zachowuje wszelkie swoje właściwości lecznicze. Poprzez krystalizację dochodzi nie tylko do modyfikacji w zakresie stanu skupienia miodu, ale także zmienia się znacząco barwa tego wyrobu pszczelego. Miód staje się dużo jaśniejszy. Na przeprowadzeni procesu krystalizacji od początku do końca potrzeba zazwyczaj trzech dni dla miodu rzepakowego oraz nawet do paru miesięcy przy powiedzmy miodzie akacjowym. Płynna konsystencja jest możliwa do odzyskania poprzez zwyczajne zwiększenie temperatury, ale pamiętajmy, że im bardziej gorąco, tym szybciej zabijamy cenne związki i właściwości znajdujące się w wyrobie pszczelim. Dlatego też zaleca się nie wrzucanie łyżek miodu do wrzącej jeszcze herbaty czy kawy. Powinniśmy poczekać aż nieco ostygnie. Do powtórnego przeprowadzenia krystalizacji zalecane jest zwłaszcza nie przekraczanie temperatury czterdziestu stopni Celsjusza. Wtedy nie ma obaw, jeżeli chodzi o zniszczenie właściwości leczniczych miodu. Miód nie powinien być natomiast w ogóle gotowany. Jego silne działanie słabnie znacząco już w temperaturze dziewięćdziesięciu stopni Celsjusza. W przypadku sześćdziesięciu stopni Celsjusza z kolei właściwości te częściowo zanikają podobnie jak zarodniki kryształków. Przy podgrzaniu do ponad pięćdziesięciu stopni Celsjusza dochodzi do procesu rozkładu enzymu beta-fruktofuranozydaza. Zahamowaniu ulega też aktywność innego enzymu, profesjonalnie nazwanego alfa-amelaza.
Miód musi być dobrze przechowywany Do tego potrzebujemy przede wszystkim pojemników emaliowanych, kamionkowych oraz szklanych. Wszystko to z tego względu, że miód silnie wchłania wilgoć i przy okazji wszelkie zapachy. Jeżeli natomiast chodzi o optymalną temperaturę przechowywania tego wyrobu pszczelego, to zaleca się zwłaszcza przedział między pięcioma a dwudziestoma-pięcioma stopniami Celsjusza. Miejsce, w jakim ustawimy słoiczek z naszym produktem pszczelim nie powinno być nasłonecznione, ale zwłaszcza mocno zaciemnione. Kiedy kupujemy miód musimy zachować ostrożność, bowiem bardzo często zdarza się, że w sklepach takich jak supermarkety czy popularne sieciówki po prostu znajdują się rozmaite podróbki, zawierające pełno chemikaliów, barwników sztucznych czy też cukru nienaturalnego. W związku z tym, zamiast wartościowego wyrobu zjadamy zwyczajne grudy cukru. Dlatego też najlepszym rozwiązaniem w przypadku dokonywania miodowych zakupów jest nabywanie produktów tego typu bezpośrednio od dobrego pszczelarza, który ma swoje własne pasieki i z pewnością jes sprawdzonym źródłem dystrybucji. Przestrzegamy także przed tym, aby nabywać miody w nieoznaczonych opakowaniach. Patrzmy zawsze na etykiety i zawarte na nich informacje. Musimy tam odnaleźć dane szczegółowe dotyczące producenta – jego adres, imię oraz nazwisko a także rodzaj nabywanego przez nas miodu. To pozwoli w razie czego na zwrócenie się do producenta, który nas oszukał albo który sprzedał nam „wadliwy” produkt. Jeszcze jedna kwestia to to, że wielu konsumentów nie ma pojęcia o tym, iż nawet artykuły żywnościowe takie jak miód mogą być poddawane reklamacjom.
Ze względu na walory smakowe czy też właściwości zdrowotne miodów wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów tego wyrobu pszczelego. Ponadto miody rozróżnia się pod względem aromatu, smaku, konsystencji oraz barwy i typu krystalizacji. Są one podzielone na trzy zasadnicze grupy – nektarowe, spadziowe oraz nektarowo-spadziowe. Poniżej dokonamy krótkiej charakterystyki wszystkich trzech odmian:
Nektarowe
Ten typ miodów opiera się jak wskazuje już to sama nazwa na nektarze, a wiec słodkiej cieszy, która jest pozyskiwana z nektarników kwiatów. Jest to pokarm energetyczny dla owadów, w tym właśnie dla pszczoły miodnej, która gromadzi nektar, a później przetwarza go na miód. W skład tego nektaru wchodzą cukry, woda oraz kwasy organiczne, barwniki, sole mineralne i olejki eteryczne. Jest tam też pełno witamin, substancji azotowych i enzymów. Nie brakuje w nektarowych wyrobach także szeregu rozmaitych witamin. Miody tej kategorii odznaczają się zwłaszcza wyraźnym, bardzo intensywnym aromatem. Są łagodne, ale bardzo intensywne. W zakresie miodów nektarowych również można wyszczególnić sporo odmian takich jak między innymi miody odmianowe w tym lipowy, rzepakowy, mniszkowy czy fasolowy oraz wielokwiatowe. Co do miodów odmianowych, to można mówić o tym, iż są one jednorodne, mają smak nadany przez miododajną roślinę i odznaczają się specyficzną barwą oraz zapachem.
Miody spadziowe
Ta kategoria produktów opiera się na spadzi, a zatem bardzo słodkiej, dość lepkiej cieszy, która jest nieco gęsta. Pojawia się ona na drzewach iglastych takich głównie jak świerk, modrzew oraz jodła. Można także otrzymać miody spadziowe z drzew liściastych, w tym z dębu, leszczyny oraz lipy. Spadź jest wytwarzana przez malutkie i pracowite owady takie jak miodówki, czerwce czy mszyce. Dysponują one swego rodzaju kłującym i lekko ssącym aparatem gębowym, który służy im do nakłuwania młodych pędów oraz liści. Z nich wysysają sok. Soki te są natomiast bardzo bogate w ogromne ilości cukrów, a mają niewielką ilość składników azotowych. Ze względu na ogrom cukru, owady wyżej wymienione nie przyswajają całości, dlatego też wydają jej część. To z kolei opada na listkach i gałązkach, jako charakterystyczne kropelki. Spady zawierają w sobie trójcukry, dwucukry, cukry proste, aminokwasy, garbniki, żywice, pierwiastki rozmaitego typu oraz wszelkie substancje składowe nektarów, które przekładają się wspólnie zmieszane zwłaszcza na specyficzny aromat, cenne i wartościowe właściwości oraz konkretną konsystencję produktu. Odmiany miodów spadziowych są polecane szczególnie chorującym na różnorodne schorzenia dróg oddechowych, bowiem mają one sporo wartościowych właściwości leczniczych, w tym bakteriostatyczne. Nieprzypadkowo więc akurat miody spadziowe są dość drogie. Zabarwienie miodów tej odmiany jest ciemne, nieco szarawe. Kiedy natomiast dochodzi do skrystalizowania do pojawia się kolor szaro-zielonkawy.
Nektarowo-spadziowe
Są one połączeniem nektaru oraz spadzi. A zatem w wielkim skrócie ujmując proces ich powstawania, te gatunki miodów uzyskiwane są poprzez jednoczesny zbiór spadzi oraz nektaru kwiatowego przez pszczoły. Dzieje się tak wtedy, kiedy czas spadziowania drzew, jak również okres nektarowania roślin są równocześnie. Cechą charakterystyczną, wyróżniającą te gatunki jest zwłaszcza przyjemny zapach oraz dość intensywny aromat. Nie brakuje tym odmianom walorów zdrowotnych, jakie natomiast wynikają przede wszystkim z bogatej ilości składników naturalnych, takich jak wartościowych związków mineralnych, enzymów, garbników oraz witamin. Taki miks spadzi oraz nektaru prowadzi natomiast do zwiększenia w tego typu miodach aktywności antybiotycznej.